ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ :: ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ::

Ο βασικός στόχος της αυτοκινητοβιομηχανίας την τελευταία δεκαετία ήταν η μείωση των εκπομπών ρύπων και της κατανάλωσης των αυτοκινήτων, δύο παραμέτρων στενά συνδεδεμένων μεταξύ τους. Αυτός ο προσανατολισμός της έρευνας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και στη νομοθεσία, εθνική η διεθνής (όπως π.χ. η ευρωπαϊκή), που θέσπισε προδιαγραφές αλλά και κίνητρα και αντικίνητρα σχετικά με αυτούς τους στόχους. Η προσπάθεια συνεχίζεται, αλλά ένα νέος στόχος που γίνεται όλο και περισσότερο εμφανής, είναι η βελτίωση της οδικής ασφάλειας μέσω της αυτόνομης κίνησης των αυτοκινήτων (κάτι που εμμέσως θα συμβάλει βέβαια και στην πρόσθετη μείωση της κατανάλωσης και των εκπομπών ρύπων, αφού ένα αυτόματο σύστημα που θα προσαρμόζεται ανά πάσα στιγμή στα κυκλοφοριακά δεδομένα, θα αξιοποιεί τον κινητήρα πολύ πιο αποτελεσματικά σε σύγκριση με το μέσο οδηγό).

Το θέμα είναι ότι, ενώ η προσπάθεια για οικονομία και μείωση της ρύπανσης ακολουθούσε τη νομοθεσία, κάτω από αρκετά πιεστικές προθεσμίες και απαιτήσεις πολλές φορές, η έρευνα για την αυτόνομη κίνηση προηγείται. Κι ενώ οι νομοθέτες δεν φαίνεται προς το παρόν να ασχολούνται ιδιαίτερα με το θέμα, στην πραγματικότητα δεν είναι καθόλου απλό και δημιουργεί πολλά ερωτηματικά που δεν καλύπτονται από τη σημερινή νομοθεσία, η οποία απλώς απαγορεύει αυτήν τη στιγμή την κίνηση αυτοκινήτων χωρίς οδηγό σε δημόσιους δρόμους. Όταν, όμως, έρθει η ώρα να αρθεί αυτή η απαγόρευση, γιατί η σχετική τεχνολογία θα έχει εξελιχθεί αρκετά ώστε τα αυτόνομα αυτοκίνητα να μπορούν να κυκλοφορούν με ασφάλεια, το πιθανότερο είναι ότι οι ίδιες οι ενδιαφερόμενες εταιρείες θα διστάσουν να τα προσφέρουν στην αγορά πριν δημιουργηθεί κι ένα νομοθετικό πλαίσιο που θα καθορίζει το επίπεδο ευθύνης των εμπλεκομένων στο εγχείρημα, κατασκευαστών, δημόσιων αρχών και χρηστών. Και προς αυτήν την κατεύθυνση δεν έχει γίνει προς το παρόν το παραμικρό βήμα.

Με τα σημερινά αυτοκίνητα τα πράγματα είναι πολύ απλά και το νομοθετικό πλαίσιο στις περισσότερες χώρες βασίζεται στη διεθνή σύμβαση της Βιέννης του 1968 για την οδική κυκλοφορία (την οποία πάντως δεν έχουν υπογράψει μεγάλες χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ινδία). Οδηγικά βοηθήματα με αυτοματισμούς υπάρχουν όλο και περισσότερα στα αυτοκίνητα, αλλά σε κάθε περίπτωση ο οδηγός οφείλει πάντα «να διατηρεί τον έλεγχο του αυτοκινήτου». Ακόμα κι αυτή η μικρή φράση, όμως, ερμηνεύεται διαφορετικά από χώρα σε χώρα. Για ορισμένους σημαίνει ότι ο οδηγός πρέπει να έχει ανά πάσα στιγμή τον έλεγχο του αυτοκινήτου, για άλλους ότι πρέπει να είναι ανά πάσα στιγμή σε θέση να αναλάβει τον έλεγχο του αυτοκινήτου (και γι' αυτό πρέπει π.χ. να μην έχει καταναλώσει οινοπνευματώδη και να είναι υγιής). Χρειάζεται, λοιπόν, ένα εντελώς νέο νομοθετικό πλαίσιο, που θα καθορίζει και τί ακριβώς γίνεται σε περίπτωση ατυχήματος μ' ένα αυτόνομα αυτοκίνητο, ποιος έχει την ευθύνη και ποιες είναι οι συνέπειες!

Υποτίθεται ότι τα αυτόνομα αυτοκίνητα θα εξαλείψουν τα ατυχήματα, αφού οι παράμετροι της κίνησής τους θα προσαρμόζονται συνεχώς στο περιβάλλον και την κυκλοφορία, κανείς όμως δεν μπορεί να αποκλείσει ότι είναι πιθανό να συμβαίνει ένας μικρός αριθμός ατυχημάτων, με αιτίες που είναι αδύνατο να προβλέψουμε από τώρα. Σ' αυτήν την περίπτωση, το πρόβλημα είναι ότι είναι αδύνατον να ρίξεις την ευθύνη στον «οδηγό», γιατί δεν θα υπάρχουν παρά επιβάτες που θα έχουν δώσει τον πλήρη έλεγχο του αυτοκινήτου σ' ένα αυτόματο σύστημα, οπότε δεν θα έχουν ανάγκη, ούτε υποχρέωση, για συνεχή εποπτεία του δρόμου. Αν, όμως, δεν υπάρχει ευθύνη για ένα ατύχημα σε κάποιον που επιβαίνει στο αυτοκίνητο, μοιραία η ευθύνη περνάει στον κατασκευαστή! Ποια εταιρεία είναι έτοιμη να δώσει στην κυκλοφορία αυτοκίνητα που δεν θα βρίσκονται ανά πάσα στιγμή υπό τον έλεγχό της, αλλά θα της δημιουργούν ευθύνη σε περίπτωση ατυχήματος; Και πώς θα εξασφαλίζει ότι όλα αυτά τα αυτοκίνητα δεν θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν παρά με τον τρόπο που προβλέπει ο κατασκευαστής τους; Είναι δεδομένο ότι οποιοσδήποτε κατασκευαστής προσφέρει στην αγορά ένα εντελώς αυτόνομο αυτοκίνητο, θα υφίσταται δικαστικές προσφυγές από τους κατόχους σε κάθε περίπτωση ατυχήματος. Κι αυτό δημιουργεί ένα οικονομικό ρίσκο που είναι αδύνατο να προβλεφθεί, καθώς αφορά μία νέα πραγματικότητα για την οποία δεν υπάρχει προηγούμενη εμπειρία. Αυτήν τη στιγμή, λοιπόν, υπάρχουν εταιρείες που εξελίσσουν τη σχετική τεχνολογία, αλλά το ερώτημα είναι πόσες από αυτές θα τολμήσουν να την προσφέρουν στην αγορά κάτω από αυτές τις συνθήκες..._Π.Φ.